Iedere avond verzamelen twee zussen uit Bamako de kinderen uit hun wijk op een sportveld. Intussen geven ze door de sport boodschappen over het leven mee: en de buurt verbroedert. ‘Nu komt iedereen me halen als ik om zeven uur niet op het veld ben.’
De groei van Bamako is onstuimig geweest. Van een stadje niet groter dan Venlo (honderdduizend inwoners) bij de onafhankelijkheid van Mali in 1960 tot een half miljoen twintig jaar later. De laatste dertig jaar zijn er complete wijken uit de grond gestampt, met weinig infrastructuur, nauwelijks stroom en water en mensen die elkaar niet kennen.
Daar willen Fatoumata (21) en Aminata (19) Coulibaly iets aan doen. Allebei willen ze wat structuur brengen in Doumanzana, hun buurt, door middel van sportactiviteiten. Coherentie is het toverwoord, hoewel ze zelf liever de term solidariteit hanteren. Dat is veel werk, weten ze inmiddels. De wijk was het toneel van opstootjes en overvallen, ook in een recent verleden.
Het zit in de familie
Sport kennen ze al van kinds af aan: ze zijn opgegroeid in een zeer sportieve familie. ‘Mijn vader trainde het nationale voetbalelftal’, meldt Fatoumata. Sport speelt nog steeds een rol in hun leven, al is die bescheiden door hun drukke studieprogramma.
Iedere avond om zeven uur zijn ze te vinden op het sportterrein in de buurt. De jeugd rent massaal, speelt voetbal en doet spelletjes. Hoe is dat zo gekomen? Fatoumata’s antwoord is kort en leidt tot een lachsalvo: ‘Dat komt dus allemaal door mijn zus.’
Maar dan wordt Aminata’s blik serieus: ze legt haar motivatie uit. ‘Ik zag in mijn buurt dat jongeren geen respect meer hadden voor ouderen. Bij ons is dat belangrijk, het is deel van onze traditie. Ik heb sportactiviteiten opgezet, want het is een middel waarmee je boodschappen kunt doorgeven, vooral aan de allerjongsten.
‘Die vinden de activiteiten die ik organiseer interessant en na afloop begin ik gesprekken met ze. We zijn in maart van dit jaar met een klein groepje begonnen: vijf kinderen. Nu komt heel de buurt me halen als ik om zeven uur niet op het veld ben.’
Dat ging niet vanzelf, vertelt Fatoumata: ‘In het begin was het niet eenvoudig om de ouders te overtuigen hun kinderen twee uur lang buiten te laten. Ouders hadden het idee dat hun kinderen een sportieve activiteit gingen gebruiken als dekmantel, om heel andere dingen te doen, die ze thuis niet mogen. Dat heeft ons nogal eens gefrustreerd in het begin.’
Zijn ze met die ouders gaan praten? Aminata: ‘Nee, niet echt. We hebben het laten zien, via de dingen die we organiseerden en de resultaten die we ermee hebben gehaald.’
Fatoumata vult nog even aan: ‘Het voordeel is dat de kinderen lichaamsbeweging krijgen, waardoor ze minder tijd hebben voor dingen die wel slecht zijn voor hun gezondheid. En als ze uitgesport zijn, willen ze alleen nog maar slapen. Dat is dus heel goed…’
Neveneffecten
De zussen verbinden op een subtiele manier allerlei levenslessen, zoals het weer aanleren van respect, met hun sportieve activiteiten – en dat slaat aan. Het idee om respect terug te brengen in de buurt werkt als een manier om meer sociale cohesie te krijgen. Tot grote vreugde van de ouderen zijn de jongeren ze weer gaan groeten. Dat is belangrijk, stellen ze nadrukkelijk: het is bij uitstek de uiting van het tonen van respect.
En zo raken buurtbewoners met elkaar aan de praat, op straat. Aminata ziet dat de buurt socialer is geworden.
Hebben ze zelf eigenlijk meer respect geoogst door hun werk? Fatoumata weet het zeker. ‘Beslist. Dat komt vooral doordat we toewijding tonen, dat wordt gewaardeerd. Maar ik heb ook gezien dat je via onze sportactiviteiten meer voor elkaar krijgt, omdat je de aandacht van de jeugd vasthoudt. Het werkt beter dan ze alleen maar toe te spreken. Je kunt je amuseren met sport en spel en tegelijkertijd kun je informatie doorgeven, die dan beter blijft hangen.’
Meld je HIER aan voor het event #zijspeeltmee op 6 februari!
Het hele verhaal lezen? Je vindt het hier op de website van Vice Versa.